Ticaret ve ekonomi dünyasında, işletmeler ve bireyler arasında yapılan pek çok finansal işlem, vergilendirme konusunu da içerir. Vergi yükümlülerinin, vergi dönemi içinde ödemesi gereken vergiyi daha düzenli bir şekilde ödemelerini sağlamak ve devletin vergi gelirlerini öngörülebilir hale getirmek amacıyla kullanılan bir sistem olan “Geçici Vergi“, ülkemizde uygulanmaktadır.
Geçici vergi, bir mükellefin, vergilendirme dönemi içinde tahmin edilen gelir veya kazançlarına göre belirli aralıklarla ödemesi gereken bir vergi türüdür. Bu ödemeler, genellikle yıl içinde belirli aylara yayılmıştır. Mükellef, vergi dönemi bitmeden önce bu geçici vergileri düzenli aralıklarla ödeyerek, yıl sonunda beklenmedik bir vergi yüküyle karşılaşma riskini azaltır.
Geçici vergi, gelir vergisi ve kurumlar vergisinin yıllık bir kerede değil de üçer aylık dönemde parça parça ödenmesidir. Yani gelir vergisi/kurumlar vergisi dışında ayrıca ödenen bir vergi değildir. Bu vergilerin peşin ödenmesidir. Yıl sonunda oluşan ödenmesi gereken gelir vergisi/kurumlar vergisi ödenen geçici vergiden daha yüksek ise aradaki fark devlete ödenir. Tam tersinde ise, yıl sonunda oluşan ödenmesi gereken vergi gelir / kurumlar vergisinden düşük ise devlet vergi geri ödemesi yapar.
2023 yılında geçici vergi oranı, gelir vergisi mükellefleri için %15, kurumlar vergisi mükellefleri için %20 olarak uygulanır.
Kimler Geçici Vergi Öder?
Geçici vergi vermekle yükümlü kişiler, serbest meslek erbabı, kurumlar vergisi mükellefleri, gerçek usulde vergilendirilen ticari kazanç sahipleridir.
Geçici vergi ödemeyen bazı kişiler ise, basit usulde vergilendirilen gelir vergisi mükellefleri, ücret geliri elde edenler, zirai kazanç sahipleri, menkul ve gayrimenkul sermaye iradı sahipleridir.
Geçici Vergi Neden Önemlidir? Geçici Vergi Neden Verilir?
Geçici verginin ödenmesi hem vergi ödeyenler için hem de vergi toplayan devlet için bazı avantajlar sağlar. Bunlar;
Düzenli Nakit Akışı:
Geçici vergi, mükelleflere vergi ödemelerini düzenli bir şekilde yapma imkanı tanır. Bu, işletmelerin ve bireylerin nakit akışını daha etkili bir şekilde yönetmelerine yardımcı olabilir.
Vergi Tahsilatının Düzenlenmesi:
Devletler, geçici vergi uygulaması ile vergi tahsilatını daha düzenli hale getirir. Bu, bütçe planlaması açısından önemlidir ve devletin hizmetlerini sürdürebilmesi için öngörülebilir gelir sağlar.
Ekonomik Stabilite:
Geçici vergi uygulaması, ekonomik istikrarı destekler. Beklenmedik vergi yükleri, işletmelerin ve bireylerin mali durumlarını olumsuz etkileyebilir. Geçici vergi, bu olumsuz etkileri azaltarak ekonomik istikrarı güçlendirir.
Vergi Kaçakçılığının Önlenmesi:
Mükelleflerin düzenli olarak geçici vergi ödemeleri, vergi kaçakçılığına karşı bir önlem olarak da işlev görür. Devlet, sürekli olarak alınan vergi ödemeleri üzerinden gelir elde ettiği için vergi kaçakçılığına yönelik riski azaltabilir.
Geçici vergi, vergi sisteminin bir parçası olarak mükelleflere düzen, tahmin edilebilirlik ve ekonomik istikrar sağlamak amacıyla kullanılan etkili bir araçtır. Mükellefler, vergi danışmanlarından, uzmanlardan destek alarak geçici vergi konusundaki sorumluluklarını daha iyi anlayabilir ve etkili bir şekilde yönetebilirler.
