Stopaj Nedir? Stopaj Vergisi Nasıl Hesaplanır?
Stopaj, vergi sorumluluğunu gelir elde eden kişi yerine, ödeme yapan tarafın üstlendiği bir vergi kesintisi yöntemidir. Kısaca, verginin kaynağında kesilerek devlete ödenmesini sağlar. Vergi Usul Kanunu (VUK) ve Gelir Vergisi Kanunu (GVK) kapsamında düzenlenen stopaj, vergilerin tahsilatını kolaylaştırır ve vergi kaçakçılığını önler.
Stopaj Hangi Gelirlerden Kesilir?
Stopaj uygulaması, aşağıdaki gelir türleri üzerinden yapılır:
- Ücret Gelirleri: İşverenler, çalışanlara ödedikleri maaşlardan gelir vergisini stopaj olarak keser.
- Kira Gelirleri: Kiracılar, şirket veya tüzel kişilikse, ödedikleri kira üzerinden stopaj kesintisi yaparak devlete öder.
- Serbest Meslek Kazançları: Avukat, doktor, mali müşavir gibi serbest meslek erbaplarına yapılan ödemelerden belirli bir oranda stopaj kesintisi yapılır.
- Menkul Sermaye İratları: Faiz ve temettü gelirlerinde stopaj uygulanabilir.
- Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım İşleri: Bu tür projelerden elde edilen kazançlardan belirli oranlarda stopaj kesintisi yapılır.
Stopaj Vergisi Nasıl Hesaplanır?
Stopaj vergisinin hesaplanması, ilgili kazanç türüne göre farklı oranlar üzerinden yapılır. Türkiye’de stopaj oranları, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesi ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. ve 30. maddeleri kapsamında belirlenir.
Stopaj Hesaplama Örnekleri
- Maaş Üzerinden Stopaj Hesaplama
Bir çalışanın brüt maaşı 40.000 TL olsun. Stopaj oranı %15 ise:
📌 Stopaj Kesintisi:
40.000 TL × %15 = 6.000 TL
📌 Çalışanın Net Maaşı:
40.000 TL – 6.000 TL = 34.000 TL
📌 İşverenin Devlete Ödeyeceği Stopaj:
6.000 TL doğrudan vergi dairesine ödenir.
- Kira Stopajı Hesaplama
Bir işyeri, mal sahibine aylık 10.000 TL kira ödüyor ve kira stopaj oranı %20 olarak belirlenmiş.
📌 Stopaj Kesintisi:
10.000 TL × %20 = 2.000 TL
📌 Ev Sahibine Ödenecek Net Kira:
10.000 TL – 2.000 TL = 8.000 TL
📌 Kiracı Tarafından Devlete Ödenecek Vergi:
2.000 TL doğrudan vergi dairesine ödenir.
- Serbest Meslek Ödemelerinde Stopaj Hesaplama
Bir mali müşavire 15.000 TL hizmet bedeli ödendiğini düşünelim ve stopaj oranı %20 olsun.
📌 Stopaj Kesintisi:
15.000 TL × %20 = 3.000 TL
📌 Serbest Meslek Sahibine Ödenecek Net Tutar:
15.000 TL – 3.000 TL = 12.000 TL
📌 Vergi Dairesine Ödenecek Stopaj:
3.000 TL işveren tarafından ödenir.
Stopaj Vergisi Beyannamesi ve Ödeme Süreci
- Stopaj kesintisi yapan kişi veya kurumlar, Muhtasar Beyanname ile bu vergiyi vergi dairesine bildirmek zorundadır.
- Aylık veya üç aylık periyotlarla beyan edilir.
- Beyan edilen tutarlar, ilgili ayın 26’sına kadar ödenmelidir.
Stopaj, devletin vergi tahsilatını kolaylaştıran etkili bir sistemdir. Çalışan maaşları, kira ödemeleri ve serbest meslek kazançları gibi birçok gelir üzerinden belirli oranlarda kesinti yapılarak vergi dairesine ödenir.
