İş dünyasında ve özellikle ticari faaliyetlerde en sık kullanılan ödeme araçlarının başında çekler geliyor. Ancak bazı konularda dikkatli olunmaması durumunda çek ile ödeme yapılması ya da ödeme alınması hususunda önemli mağduriyetler yaşanabiliyor. Nelere dikkat edilmesi gerektiğini birkaç başlıkta açıklayalım.
Çekin Geçerlilik Süresi
Öncelikle çeklerin bir geçerlilik süresinin olduğu unutulmamalıdır. Çek ile ödeme alırken mutlaka geçerlilik süresine de dikkat edilmelidir. Bu süre pek çok unsura göre değişebilir bu nedenle her çekin geçerli olduğu sürenin aynı zamanda tekabül etmediğini belirtmeliyiz. Çek ile ödeme alacak olanların süresi geçmiş olan çekleri kabul etmemesi önemlidir. Aksi halde mağduriyetler yaşanabilir.
Çeki Veren Kişinin Güvenilirliği
Ticari faaliyetlerde çek ile ödeme alacağınız kişilerin güvenilir olduğundan emin olmalısınız. Sadece güvenilir olanlardan çek almanız, mevcut risklerin de çok daha düşük olmasını sağlayacaktır. Güvenilirlik konusunda bir fikir sahibi olmak için de çeki düzenleyen kişinin ya da firmanın finansal durumuna dair bilgi sahibi olmanız gerekiyor. Bu konuda mutlaka basit bir araştırma yapmalısınız. Eğer şüpheli bir durumla karşılaşırsanız ödemeyi çek olarak kabul etmeyin. Yapacağınız araştırma kapsamında firmaların daha önce karşılıksız çek verme durumunun olup olmadığına da bakabilirsiniz.
Çekin Banka ve Hesap Bilgileri
Çek üzerinde yazılı olan banka bilgilerinin, banka şubesi bilgisinin ve hesap numarası bilgisinin doğru olup olmadığını da kontrolden geçirmelisiniz. Sadece yanlış bilgi olup olmadığına bakmanız yeterli değildir. Aynı zamanda eksik bir bilginin olup olmadığına da bakmanız gerektiğini unutmayın. Yanlış ya da eksik bilgi olması durumunda banka çeki bozma işlemini yapmayacaktır. Dolayısıyla çek üzerindeki banka ve hesap bilgilerinin doğruluğu da çek alırken kontrol etmeniz gerekenler arasında yer alır.
Çekin Üzerindeki İmza
Dikkatle kontrol etmeniz gerekenlerden biri çek üzerinde bulunan imzadır. İmzanın çeki veren kişiye ya da firmanın çek verme yetkisi olan bir temsilcisine ait olması önemlidir. Aynı zamanda imzanın sahte imza olmadığından emin olmanız da önem taşır. Şayet imza sahte ise bu durumda çekin de geçersiz sayılacağı unutulmamalıdır. İmzanın tamamlanmamış olması da çekin geçersiz, hükümsüz sayılması için yeterli bir nedendir.
Çekin Türü ve Ödeme Tarihi
Çekler pek çok türde olabiliyor ve bu türlerden biri de vadeli çeklerdir. Vadeli bir çek alıyorsanız çek üzerinde yazan vadeden önce bu çeki bozduramayacağınızı bilmelisiniz. Kısacası henüz vade tarihi gelmemiş bir çeki alırsanız ödeme alabilmek için vade tarihini beklemeniz gerekir. Şayet çeki hemen nakde dönüştürmeyi amaçlıyorsanız vadesiz bir çek türünü kabul etmelisiniz.
Çekin Mevcut Durumunu Sorgulama
Bazı bankalar ve bazı finans kuruluşlarının sunduğu hizmetlerden biri de çek sorgulamadır. Eğer bu hizmetten faydalanırsanız hemen çekin sorgulamasını yaptırabilirsiniz. Bu sayede çekin karşılıksız olup olmadığını ya da banka hesabında çekin ödenmesini sağlayacak yeterli meblağın bulunup bulunmadığını öğrenmeniz mümkün olur. Günümüzde bu hizmetten pek çok kişinin faydalandığını ve böylelikle karşılıksız çek kabul etme riskinden korunduğunu unutmayın.
Çekin Düzenleme Şekli
Titizlikle kontrolden geçirilmesi gereken detaylardan biri de çekin düzenlenme şeklidir. Çekte bulunan çok küçük hataların ya da basit bir eksikliğin dahi önemli olduğunu, çeki geçersiz kılabileceğini unutmamalısınız. Örneğin tarih, tutar bilgilerindeki bir hata bu sonuca yol açabilir. Tutar kısmının hem yazı ile hem de rakam ile yazılması gerekir. Bu ikisinin birbirini tutması önemlidir. Eğer rakamlar okunaklı değilse yazı ile yazılan tutarın dikkate alındığını ekleyelim. Çoğu zaman yazı ile rakamın aynı olmaması halinde çek geçersiz kabul edilir.
Çekin Üzerindeki Ciro ve Temlik Durumları
Çek alırken dikkat etmeniz gereken en önemli unsurlardan biri çekin daha önce ciro edilip edilmediğidir. Bazı çekler birden fazla sayıda ciro edilebilir. Böyle bir çeki kabul ederseniz bir başka kişi bu çek üzerinde hak iddia edebilir ve yasal anlamda da çeşitli sorunlar yaşayabilirsiniz. Birden fazla sayıda ciro edilmiş çekleri kabul ederken bu konuda dikkatli olmalısınız. Temlik edilen çekler de alacaklı kişinin borçlarına karşılık olarak verilmiş olabilir ve bu da çeki bozdurma noktasında sorun yaşamanıza neden olabilir. Çeki alma aşamasında bankayla iletişime geçmek bu anlamda çeşitli mağduriyetler yaşamanızı önleyebilir ve bu nedenle mutlaka bankadan aldığınız çeke dair bilgi talep etmelisiniz.
