Günümüzde teknolojinin hızlı bir şekilde gelişmesiyle birlikte devlet kurumları, belediyeler ve bankalardan yapılan işlemler artık elektronik ortamlarda gerçekleştiriliyor. Elektronik ortamların dışında kâğıt üzerinde hazırlanan evraklarda güvenilirlik için bu kâğıtlara imza alınırken peki elektronik ortamlarda hazırlanan evrakların güvenilirliliği nasıl sağlanıyor? Burada karşımıza e-imza kavramı çıkıyor.
İmza, bir belgenin bir kişi tarafından hazırlandığının ya da hazır bir belgenin okunarak onaylandığının bir ispatıdır. İmza, kişinin kendi el yazısı ile evraka yaptığı çizgi ve harflerden oluşan işarettir. E-imza ise ıslak imzanın yerine geçen dijital bir uygulamadır. Yalnız e-imza, ıslak imzanın dokunmatik ekranlarla ya da tarayıcı yardımıyla bilgisayara geçirilmesi değildir. E-İmza harf, sayılar ve sembollerden oluşan dijital verilerdir. Bu dijital veriler yani e-imza hazırlanan elektronik veriye eklenerek kullanılır. Bu da hazırlanan elektronik verinin kim tarafından hazırlandığının doğruluğunu teyit eder. E-imza, internet üzerinden yapılan elektronik ticaret ya da elektronik devlet işlemlerinin doğruluk, güvenilirlik ve gerçeklik unsurlarıyla yapılmasını sağlar.
E-imza hukuki açıdan ıslak imza ile aynı özeliklere sahiptir. Bu nedenle elektronik ortamda e-imza uygulaması ile atılan imzalar birçok resmi işlemin internet üzerinden hızlı ve pratik bir şekilde yapılmasını sağlar. E-imza yalnızca evlenme, veraset ve intikal, 3.tarafın şahitliğini gerektiren emlak alım satım işlemlerinde kullanılamaz.
E-İmza Nerelerde Kullanılır?
E-imza özellikle kamu dairelerinde kullanılır. Özel sektörde de rahatlıkla kullanılabilir. E-imzanın kullanıldığı başlıca kurumlar şunlardır.
- E-devlet uygulamaları
- UYAP (Ulusal Yargı Ağı Projesi)
- Vergi ödemeleri,
- YKS, LES, KPSS, pasaport başvuruları,
- Bankaların İnternet bankacılığı uygulamaları,
- E-Sözleşmeler,
- Kayıtlı Elektronik Posta Sistemi (KEP),
- Kurumlar Arası İletişim Sağlanması (Emniyet Müdürlükleri, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Müdürlükleri)
- MERNİS (Kimlik Numarası) işlemleri,
- MERSİS (Merkezi Sicil Kayıt Sistemi) kapsamında ticari sicil işlemler,
- E-Okul işlemleri,
- TAKBİS (Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi) işlemleri
- E-Sipariş uygulamaları,
- TPE ( Türk Patent Enstitüsü) işlemleri
- Bilirkişi başvuruları
- Uzlaştırmacı başvuruları
- İhracat destek ödemesi başvuruları
- Yabancıların çalışma izinleri başvuruları
- İhalelere katılım,
- e-Haciz işlemleri
E-İmza Kullanmanın Faydaları Nelerdir?
- E-imza ile kâğıt, kartuş, kargo gideri gibi masraf kaleminden tasarruf edilir.
- Özellikle kamu kurumlarındaki işlemlerin çok kısa sürede yapılmasını sağlar bu da zaman tasarrufu sağlar.
- E-imza ile kamu dairelerine tek tek gidilerek işlerin halledilmesi yerine internet erişimi olan bir bilgisayar aracıyla tüm işlemler yapılabilir. Bu da hem personelden hem de yol parasından tasarruf sağlar.
E-İmza Nasıl Alınır?
E-imza, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından onaylanmış Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcıları aracıyla alınabilir. Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcıları listesi BTK’nın resmi sitesinde yer almaktadır. TÜBİTAK’ın da Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcıları arasında yer almasına karşın TÜBİTAK yalnızca kamu kurumlarına ve kamu çalışanlarına hizmet vermektedir.
E-imza alabilmek için öncelikle Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcılarından birine başvuruda bulunmalıdır. Başvurular online yapılabileceği gibi firma internet sitelerinde belirtilen ofislere de başvuru yapılabilir.
E-imza hem bireysel hem de kurumsal olarak alınabilir.
Bireysel E-imzada kişi kendi e-imzası ile yalnızca kendini temsil edecek ve bireysel işlemlerini gerçekleştirebilecektir.
Bireysel E-İmza başvurusu için gerekli evraklar şunlardır;
- Nitelikli Elektronik Sertifika taahhütnamesi ile başvuru formu, bu evraklar e-imzanın satın alınacağı hizmet sağlayıcısının internet sitesinden temin edilebilir.
- E-imza alacak kişinin, T.C. kimlik numarasının ve fotoğrafının yer aldığı geçerli resmi bir kimlik belgesi, Kimlik, pasaport, sürücü belgesi olmalıdır.
- Satın alınacak e-imza’nın ücreti. E-imza 1-3 yıl arasında geçerlilik süresine sahip olabilir. Ücrette süreye ve satın alınacak hizmet sağlayıcısına göre değişiklik gösterir.
Kurumsal E-imzada ise e-imza yine bir şâhısa ait olacaktır. Bu şahıs firmayı temsile yetkili bir kişi olmalıdır. Bu kişi e-imzası ile kurumu temsil edecek kurum adına işlem yapacaktır.
Kurumsal e-İmza için gereken belgeler şunlardır;
- Nitelikli Elektronik Sertifika taahhütnamesi ile başvuru formu,
- İmza sirküleri,
- Son 6 aya ait faaliyet belgesinin aslı,
- E-imzayı alacak kişinin T.C. kimlik numarasının ve fotoğrafının yer aldığı nüfus cüzdanı, sürücü belgesi veya pasaport gibi geçerli bir resmi kimlik belgesinin aslı.
- Satın alınacak e-imza’nın ücreti
E-İmza Nasıl Yenilenir?
E-imza yukarıda belirtildiği gibi 1-2-3 yıllık paketler halinde sunulmaktadır. İhtiyacınız doğrultusunda istediğiniz sürede alabilirsiniz. Süresi dolduğunda ise iptal olacaktır. Eğer e-imzanın süresini uzatmayı düşünüyorsanız sure bitimine 3 ay kala e-imza yenilemesi başvurusu yapabilirsiniz.
E-imza yenileme başvurusunu yine hizmet aldığınız hizmet sağlayıcısına çevrimiçi olarak yapabilirsiniz.
